Wsparcie przyjaciół i rodziny jest jednym z kluczowych elementów procesu radzenia sobie z trudnościami. Jeśli nie wiesz, jak pomóc, zapytaj osobę, której problem dotyczy – „Jak mogę Ci pomóc?”, „Czy mogę coś dla Ciebie zrobić?”, „Czego potrzebujesz?”. Możesz też zwrócić się do specjalisty – psychologa, psychiatry i poradzić się, jak w przemyślany sposób pomóc bliskiej osobie.
Twój gest i obecność znaczą więcej niż myślisz!
WYSTARCZY ZAPYTAĆ!
1
Śmierć bliskiej nam osoby zawsze jest związana z utratą, którą każdy przeżywa w sposób indywidualny. Żałoba po stracie jest czasem wypełnionym różnymi emocjami - smutkiem, żalem, złością, cierpieniem i bólem. Jest naturalną reakcją, a jej siła zależy od zażyłości relacji ze zmarłą osobą. Nierzadko trudno jest samodzielnie sobie poradzić ze śmiercią bliskiej osoby, dlatego ważne jest wsparcie rodziny i przyjaciół.
Jak możemy wspierać osobę przeżywającą żałobę?
towarzyszyć jej, poświęcać czas i uwagę, być bardziej troskliwym, wyrozumiałym, słuchać, razem pomilczeć, nie bać się zadzwonić, zaproponować spotkanie czy spacer
4
2
3
5
starać się dawać jej to, czego potrzebuje jak: rozmowa, pomoc w załatwieniu konkretnych spraw (lub wspólne milczenie), nie zaś to, co nam wydaje się dla niej najlepsze
pomóc w codziennych, prostych rzeczach takich jak: zakupy czy przygotowanie obiadu, porządkowaniu rzeczy po zmarłej osobie
mówić: „płacz, przyniesie ci to ulgę”,
nie dawać rad takich jak: „staraj się o tym nie myśleć”, „weź się w garść”, „bądź dzielna/y”, „już nie płacz”. Często osoba w żałobie ma potrzebę mówienia o śmierci bliskiej osoby, co przynosi jej ulgę
6
zachęcać do mówienia o zmarłej osobie
pozwolić na wyrażanie uczuć
7
8
rozpoznawać i przeciwdziałać zrachowaniom autodestrukcyjnym (np. nadużywaniu alkoholu)
informować o możliwości otrzymania profesjonalnego wsparcia
9
1
2
4
3
słuchaj z uwagą i obserwuj, bądź wyczulony na przedłużające się u niego stany przygnębienia, obniżony nastrój, utrzymujący się długo silny lęk
zadawaj pytania „jak mogę ci pomóc?“, „co mogę dla ciebie zrobić?“, „czego potrzebowałbyś ode mnie?”
pozwól choremu na wyrażanie emocji – lęk, bezradność, a także złość; nie neguj emocji chorego, nie pocieszaj na siłę
Diagnoza ciężkiej choroby to bardzo trudny czas dla bliskiej osoby i ważne, by nie zostawiać jej z tym samej. Udzielanie wsparcia podczas leczenia i powrotu do zdrowia, pełni istotną funkcję. Wspierać możemy „od zewnątrz” – poprzez życzliwą obecność, słuchanie, elastyczne reagowanie na potrzeby i dynamikę uczuć, pomoc w organizacji dnia codziennego, ale też „od wewnątrz” – poprzez wzmocnienie wewnętrznej siły i zasobów tkwiących w osobie chorującej, pomoc w szukaniu sensu trudnych doświadczeń, szukaniu nowych celów
i zadań na najbliższą przyszłość.
Co możesz zrobić w tej sytuacji?
towarzysz choremu – po prostu bądź, okazując troskę i empatię
otwarcie rozmawiaj – szczerze i rzeczowo, z wrażliwością, bez pośpiechu
5
1
Według skali stresu amerykańskich psychiatrów – Holmes’a i Rahe’a rozwód jest drugim wydarzeniem na liście najbardziej traumatycznych doświadczeń w życiu człowieka. Bez względu na powód rozstania czy płeć, staje się ono końcem jednego etapu i początkiem drugiego - nowego. Rozwód wymaga odnalezienia się w nowej sytuacji, jak również zmierzenia się z szeregiem emocji, które pojawiają się wraz z podjęciem decyzji o rozpoczęciu innego, nowego życia.
Jak możesz pomóc osobie w trakcie/po rozwodzie?
bądź dostępny, zapewnij ją, że może zadzwonić do ciebie w każdej chwili
4
2
unikaj opowiadania historii rozwodowych innych osób oraz przywoływania własnych doświadczeń
3
zaproponuj zajęcia, które odciągną bliską osobę od rozpamiętywania utraconej relacji
pomóż doraźnie przy domowych obowiązkach, okaż troskę, pomagając w uporządkowaniu dokumentów, rachunków
5
nie atakuj, nie krytykuj byłego partnera
6
pozwól na przeżywanie smutku, żalu
7
uszanuj bliską osobę, jeśli będzie potrzebować przez jakiś czas pobycia odrębnie, w samotności
1
Narodziny każdego dziecka są dla rodziców ważnym wydarzeniem. Wiążą się z wyobrażeniami na temat tego, jakie ono będzie, nadziejami na przyszłość, przewidywaniami co do wyglądu, charakteru czy cech dziedziczonych. Rodzice pokładają w swoim potomku wiele nadziei i prognozują ile radości przyniesie im jego wychowywanie. Narodziny dziecka z niepełnosprawnością stawiają rodzinę przed niezwykle trudnym wyzwaniem, niejednokrotnie zmieniając jej życie, wyobrażenia, plany. Dlatego wsparcie jest niezbędnym elementem pomocy rodzicom z dzieckiem z niepełnosprawnością.
Jak możesz pomóc w tej sytuacji?
wspieraj emocjonalnie, stwarzaj atmosferę wzajemnego zaufania, akceptacji i troski poprzez dawanie pozytywnych komunikatów werbalnych i niewerbalnych
4
2
3
5
wzmacniaj umiejętności rodzica, doceniaj jego potencjał
wspieraj rodzica w rozumieniu dziecka z niepełnosprawnością
pozwól na okazywanie emocji – smutku, cierpienia, bólu
zadawaj pytania: „co mogę dla ciebie zrobić?”, „czego potrzebujesz?”.
1
Hospitalizacja psychiatryczna jest wydarzeniem stresującym zarówno dla osoby chorującej, jak i jej bliskich. Nadal pokutuje w naszym społeczeństwie (czy w niektórych jeszcze miejscach) przekonanie, że diagnoza zaburzeń psychicznych jest tematem wstydliwym, czymś, o czym nie należy otwarcie rozmawiać. Jednak zdrowie psychiczne jest tak samo ważne, jak każde inne obszary medycyny! Dlatego pacjenci i rodziny z doświadczeniem choroby psychicznej potrzebują wsparcia. Pamiętajmy, że hospitalizacji psychiatrycznej często towarzyszy silny niepokój.
Co możesz zrobić w tej sytuacji?
nie bój się otwarcie rozmawiać o tym co się wydarzyło- temat zdrowia psychicznego nie powinien być tematem tabu
4
2
pamiętaj, że diagnoza zaburzeń psychicznych bliskiej osoby nie jest powodem do przeżywania wstydu, a jeśli go doświadczasz, porozmawiaj o tym
3
poszukaj grup wsparcia dla rodzin i bliskich z doświadczeniem chorób psychicznych – to doskonałe miejsca na otrzymywanie wsparcia i zrozumienia
spróbuj zrozumieć osobę chorującą, jej świat, to co przeżywa, nie neguj jej emocji
5
edukuj się, porozmawiaj ze specjalistą o tym, jakie są objawy choroby, której doświadcza twój bliski, jak sobie z nimi radzić, czego można się spodziewać, jak wygląda leczenie
6
pamiętaj, że nie jesteś odpowiedzialny za stan zdrowia bliskiej osoby, ale możesz wspierać ją na tyle, na ile jesteś gotowy i na ile potrafisz
7
zaproponuj kontakt z profesjonalistą – psychologiem, lekarzem psychiatrą
8
zaproponuj książkę, artykuł edukacyjny
9
zadbaj również o siebie
1
Stres psychologiczny, który wiąże się z utratą pracy jest niezwykle silny. Jest to sytuacja, która zaburza poczucie bezpieczeństwa, przewidywalności, stabilności, a nierzadko też poczucie własnej wartości. Utrata pracy jest szczególnie trudnym doświadczeniem dla osób, które definiują siebie przede wszystkim poprzez wykonywaną pracę, dla których jest to najważniejszy element funkcjonowania. To właśnie w pracy spędzamy ogromną część naszego życia.
Co możesz zrobić?
okazać zrozumienie i empatię w trudnej sytuacji
4
2
3
5
wysłuchać, być otwartym na rozmowę
pomóc obiektywnie zrozumieć powody utraty pracy, tak, aby osoba, która ją utraciła nie popadała w poczucie winy, czy poczucie bycia ofiarą, gdyż odbiera to jej sprawczość
wzmacniać i podkreślać posiadane kompetencje zawodowe, społeczne
pokazać, że istnieje świat poza pracą, że praca jest jednym z elementów życia, a nie jego całością
6
zachęcić do poszukania innych możliwości zawodowych
7
zaproponować rozmowę z coachem, doradcą zawodowym, psychologiem w celu zrozumienia doświadczanych emocji, czy poszukania nowych ścieżek rozwoju,
pozwolić na wyrażanie emocji
8
1
Kobiety, które poroniły, utraciły dziecko, doświadczają kryzysowej, traumatycznej sytuacji. Doświadczają bólu emocjonalnego. Towarzyszy im szok, który utrudnia zebranie myśli. Przeżywają żałobę po utracie swoich planów, marzeń związanych z dzieckiem i wyobrażeniem bycia w roli rodzica.
Jak rozmawiać z bliską osobą, by jej pomóc po poronieniu?
bądź razem z nią, pokaż, że się troszczysz, napisz wiadomość, zadzwoń
4
2
zrozum, że szczególnie teraz jej uczucia są ważne
3
przytul
pozwól na płacz
5
słuchaj, to wiele znaczy
6
powiedz jej, że jest ci przykro
7
zaoferuj pomoc w codziennych czynnościach,
8
zachęć ją do tego, aby dała sobie czas na przeżywanie trudnych uczuć
10
zapytaj o jej partnera, jak on się czuje
potwierdź, że ma prawo do przeżywania bólu
9
11
postaraj się sprawić, aby jej spokój nie był zakłócony, w czasie kiedy potrzebuje snu i odpoczynku, również w ciągu dnia
12
bądź gotowy na wahania nastrojów, zrozum je
13
zaproponuj profesjonalną pomoc – wizytę u psychologa
1
Doświadczenia nagłych, nowych sytuacji - pandemii koronawirusa, czy bliskości wojny wpływają na poczucie niepewności, braku bezpieczeństwa i wzmagają lęk. W ostatnim czasie jesteśmy tego świadkami i obserwatorami jednocześnie. Są to sytuacje silnie stresujące, zakłócające codzienną egzystencję. Skutki psychologiczne pandemii, jak również bliskości sąsiedzkiej wojny będziemy odnotowywać przez kolejne miesiące i lata.
Co jest ważne w tej sytuacji?
obecność i pozwolenie drugiej osobie na przeżywanie tego, co przeżywa
4
2
3
5
empatyczne słuchanie
jeśli usłyszysz od bliskiej osoby, że chce być teraz sama, uszanuj to, jednocześnie zapewniaj, że w razie potrzeby jesteś
pamiętaj o tym, że osoba w kryzysie emocjonalnym posiada zasoby, podkreślaj i zauważaj je
wiedz, że osoba, która przeżywa teraz trudne emocje, nie jest osobą bezradną i nieradzącą sobie
6
zachęcić do poszukania innych możliwości zawodowych
7
zaproponuj kontakt z profesjonalistą – psychologiem, lekarzem psychiatrą
pamiętaj też, aby oferując innym wsparcie w czasie epidemii koronawirusa, czy wojny, nie zapominać o sobie
8
Skorzystaj z puli bezpłatnych konsultacji u specjalistów Centrum Zdrowia Psychicznego Mind Health – stacjonarnie lub w ramach telekonsultacji w poniższych miastach:
